Herstelcirkels - unieke vorm van mediation

Bemiddeling door middel van herstelcirkels

Wanneer er een conflict ontstaat, dan is hier vaak al een heel proces aan vooraf gegaan. Gevoelens en behoeften worden niet vervuld. En wanneer een (slecht) gevoel een boodschapper is, kan dit groter en groter worden, tot je niet meer efficiënt kan functioneren in het team. Wij mensen willen eigenlijk niet met een conflict leven. We negeren te lang de persoonlijke signalen. We vermijden of ontwijken het conflict, de persoon die het aangaat, we vermijden de pijn die het wellicht gaat opleveren om een moeilijk onderwerp bespreekbaar te maken. We willen er van weg blijven. En dan klapt het ineens, een woordenwisseling, het gebruiken van macht, of in opstand komen, het is ineens goed mis. Mayet Mediators gaan uit van het gegeven dat een conflict altijd een signaal is dat er in de onderliggende relaties iets niet goed zit, waarbij het ontkennen ervan altijd op lange termijn niet efficiënt is en uiteindelijk een oplossing nodig is. Ee conflict ontstaat vaak door verschillende belevingen, andere behoeften, gebrek aan erkenning of waardering, veel onbegrip. In een herstelcirkel proces gaan we deze onderwerpen aan, in een veilige setting. Daarbij krijgt ieder de gelegenheid om vragen te stellen en antwoorden te vinden. Voor welke conflict en voor wie is herstelbemiddeling en de herstelcirkel bedoeld? Wij gebruiken de interventietechniek van herstelcirkels bij teams of samenwerkingsverbanden (gemeente, scholen, gezondheidszorg, bedrijfsleven) maar ook in andere systemen als bij families, forensisch (wanneer iemand in de gevangenis is of met de reclassering te maken heeft), tijdens strafzaken worden we ingezet door de rechter, maar ook in kerkgemeenten of vrijwilligersorganisaties. Wat is een herstelcirkel? Dominic Barter is de grondlegger van de herstelcirkels. Ongeveer 30 jaar geleden kwam hij veel onrecht tegen in de favela’s van Rio de Janeiro. Door daar te luisteren naar de bewoners en de mensen op straat, zonder vragen of advies, merkte hij dat er een nieuwe open ruimte ontstond, waarin bij bewoners met elkaar in verbinding kon brengen. Bewustwording van gedachten en gevoelens, behoeften en intenties en leren daarover te communiceren. Zijn werkwijze werd als verrassend transformatief en diep helend ervaren. Dominic Barter werkte zijn methode verder uit en noemt deze interventietechniek ‘Restorative Circles’, oftewel herstelcirkels. Herstelcirkels bieden een nieuw perspectief. Het is een kringgesprek waarbij alle mensen op wie een bepaald conflict impact heeft betrokken zijn. Zij zijn ook betrokken bij het vinden van oplossingen. In een cirkel is geen hiërarchie, je functie is totaal niet belangrijk. We begeleiden het gesprek naar een niveau van luisteren naar elkaar, echt gehoord worden over wat er speelt. Zo kan ieder in een vertrouwelijke omgeving verantwoording nemen voor zijn eigen aandeel in het geheel. Herstelcirkels leiden tot een nieuwe balans in de verhoudingen van de deelnemers en een oplossing van het conflict door de wederzijdse behoeften te benoemen en daarin tegemoet te komen. Het leidt af van een situatie van straffen en beschuldigen en brengt alle deelnemers naar een situatie van medemenselijkheid, compassie, empathie. Herstelcirkels omarmen het conflict. Conflicten zijn immers de signalen van niet vervulde behoeften. Net zoals je vroeg of laat weer moet eten, slapen of rusten. Zo komen ook conflicten voor in een mensenleven, op gezette tijden poppen ze op en zul je ze moeten bespreken. Dit persoonlijk leiderschap wordt aangemoedigd tijdens de herstelcirkel. De procedure van een herstelcirkel. De eerste fase van een herstelcirkel noemen we de pre-cirkel. De voorbereidende fase. Dit doen we altijd met een vertrouwelijk intakegesprek. Soms met een persoon, soms met groepjes personen. Op deze wijze krijgen wij duidelijk in beeld wat er speelt en ieder kan zijn vertrouwen en commitment geven aan de deelname. De tweede fase is de eigenlijke herstelcirkel. Het is een kringgesprek van alle betrokkenen op wie een bepaald conflict impact heeft. Het herstelgesprek is gericht op de feiten, het wederzijds begrip, het nemen van eigen verantwoordelijkheid en het maken van afspraken voor de toekomst. De derde fase, de afrondende cirkel, vindt enige tijd na de eigenlijke herstelcirkel plaats. De betrokkenen delen hoe het op dat moment met hen gaat. Tijdens de afrondende cirkel geven de deelnemers aan hoe het op dat moment met hen is met betrekking tot het gebeurde en de gemaakte afspraken. We bespreken of de afspraken aangepast moeten worden, wat er nog meer nodig is en vooral vieren we wat er allemaal wel goed heeft gewerkt. Het is afhankelijk van de groep, wanneer een herstelcirkel op de werkvloer plaatsvindt, vergt dit een andere aanpak en komen er andere afspraken dan wanneer we een forensische herstelbemiddeling uitvoeren tussen daders en slachtoffers of tussen de dader/gedetineerde en zijn familie en vrienden. Soms koppelen wij een teamtraining aan de herstelcirkel vast, waardoor de derde fase geïntegreerd wordt tijdens de teamtraining. Op deze wijze kan de borging en de groei van onderling vertrouwen bevestigd worden. De effecten van een herstelcirkel. Wanneer je de kans hebt gehad om je hart te luchten in een veilige omgeving en je het gevoel hebt dat je je volledig hebt kunnen uiten en gehoord bent, dan heeft dit een helend effect. Je hebt inzichten gekregen, overzicht gekregen en je bent in staat om ook de wensen en behoeften van anderen te bevragen. Vijandbeelden en negatieve gevoelens kunnen worden omgezet in begrip, ruimte en inzicht. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, maar er is compassie en medemenselijkheid ontstaan. Realistische verwachtingen. Een herstelcirkel is geen tovermiddel. Soms kan de pijn om het gebeurde of het voorval zo groot zijn dat het moeilijk is om naar de ander te luisteren, of misschien komen bepaalde sleutelfiguren niet in de cirkel. Soms moeten we concluderen dat de cirkel geen nuttige bijdrage zal leveren en soms is de conclusie uit de herstelcirkel dat er geen gezonde relatie meer zal voortkomen en leidt het gesprek tot het afscheid nemen van elkaar. Daarom is de pre-cirkel erg belangrijk. Wij zullen als mediators de deelnemers geen valse hoop willen geven. Daarnaast willen we een zogenaamde secundaire victimisatie voorkomen, niet met zijn allen tegen één. We maken de realistische inschatting dat iedere deelnemer tenminste bereid is om naar de ander te luisteren. Herstelcirkel iets voor jou?

• Heb je te maken met een conflict op je werk, in je team of organisatie? Kijk ook eens hier.
• Ben je gedetineerd of familie van een gedetineerde en wil je in een veilig gesprek vragen en behoeften die leven uitpraten?
• Zit je in een familiesysteem waar van alles speelt, en je wilt er nu een keer over praten en zaken uitspreken naar elkaar? Kijk ook bij onze dienstverlening.

Bel ons gerust, of mail, dan maken we een afspraak voor een intakegesprek en bepalen we met elkaar de meest passende opmars.